Η διαταγή πληρωμής είναι μια δικαστική επιταγή με την οποία διατάσσεται να πληρώσει ένα χρηματικό ποσό ο οφειλέτης προς το δανειστή του. Αποτελεί εκτελεστό τίτλο και από την επίδοση της επιταγής προς πληρωμή μπορεί να επιδιωχθεί η είσπραξη του αναφερόμενου ποσού μέσω της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης.
Μπορεί να ζητηθεί για χρηματικές απαιτήσεις ή απαιτήσεις χρεογράφων, εφόσον πρόκειται για ιδιωτικές διαφορές και η απαίτηση καθώς και το οφειλόμενο ποσό αποδεικνύονται με δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο ή με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων η οποία απόφαση εκδόθηκε μετά από ομολογία ή αποδοχή του οφειλέτη.
Η βασική άμυνα του οφειλέτη κατά της διαταγής πληρωμής και της επικείμενης εκτέλεσής της είναι η ανακοπή του άρθρου 632 Α.Κ., η οποία πρέπει να ασκηθεί ταχύτατα εντός 15 εργάσιμων ημερών. Η ανακοπή αυτή όμως δεν αναστέλλει την εκτέλεση της διαταγής. Για να προστατευθεί πλήρως ο οφειλέτης και μέχρι τη συζήτηση της ανακοπής θα πρέπει ταυτόχρονα με την ανακοπή να ασκήσει και αίτηση προσωρινής διαταγής – αναστολής μέσω της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων.
Δεύτερη δυνητικά άμυνα, εφόσον βέβαια πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου, αποτελεί η ένταξη του οφειλέτη στη ρύθμιση για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
Ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής – προθεσμίες :
Η ανακοπή ασκείται εντός δεκαπέντε (15) ή τριάντα (30) εργάσιμων ημερών εάν ο οφειλέτης είναι κάτοικος εξωτερικού, από την επομένη της επίδοσης. Αν δεν ασκηθεί εμπρόθεσμα, ο δανειστής μπορεί να επιδώσει πάλι τη διαταγή πληρωμής και ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα να ασκήσει ανακοπή τώρα για πρώτη φορά κατά την δεύτερη επίδοση μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών. Σε αυτή την περίπτωση όμως χάνει το δικαίωμα της αναστολής εκτελέσεως μέχρι τη συζήτηση της ανακοπής. Τέλος αν περάσει άπρακτη και η δεύτερη αυτή προθεσμία η διαταγή πληρωμής αποκτά δύναμη δεδικασμένου και είναι δυνατόν να προσβληθεί μόνο με αναψηλάφηση.
Σχηματικά η ανακοπή διαταγής πληρωμής :
1) επίδοση διαταγής – εντός δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών ανακοπή και αίτηση αναστολής εκτέλεσης μέχρι τη συζήτηση.
2) αν περάσει άπρακτη η παραπάνω προθεσμία – νέα επίδοση της διαταγής – ανακοπή εντός δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών (χάνεται όμως το προηγούμενο δικαίωμα αναστολής της εκτέλεσης).
3) αν περάσει άπρακτη και η δεύτερη προθεσμία – η διαταγή αποκτά δύναμη δεδικασμένου – δυνατή μόνο αναψηλάφηση.
Αρμόδιο Δικαστήριο :
Αρμόδιο Δικαστήριο είναι αυτό που εξέδωσε την διαταγή πληρωμής, ήτοι το Ειρηνοδικείο για οφειλές μέχρι 20.000 ευρώ και το Μονομελές Πρωτοδικείο για οφειλές άνω των 20.000 ευρώ.
Λόγοι ανακοπής :
Οι λόγοι μπορεί να είναι α) νομικοί (λ.χ. λάθη στην επίδοση, τυχόν ελλείψεις και λάθη του περιεχομένου) είτε β) πραγματικοί με κυριότερο όλων αυτό της αμφισβήτησης του ύψους που οφείλεται, όχι όμως της οφειλής αυτής καθεαυτής.